پروفسور رضا شیخ نژاد
یکی از افتخارات بزرگ سیستان و ایران
ابو
سلیمان سجستانی ، اولین کسی بود که از سیستان ۸۰۰سال قبل از نیوتون به قوه
جاذبه خورشید پی برد،ولی به نام این دانشمند سیستانی ثبت نشده.
بیش از سه هزار سال است که آسیاب ها در ایران زمین، به ویژه در ناحیه سیستان ساخته و استفاده شدهاست.
آخرین دسته از آریایی ها که به ایران وارد شدند، "سکا ها و پارت ها با آمیخته شدن آنها قوم" سیستانی به وجود آمد . آنها کنارهای دریاچهزره (هامون) سکونت کردند.
نام زرنگ به واسطه ورود سکاها به سکستان تبدیلشد، در دوره ای به لفظ عربها سجستان نامیدهشد و سرانجام به نام نامی سیستان استواری یافت. سیستان یا نیمروزدر داستان های اساطیری، پهلوانی، تاریخی و دینی ایرانی مقام والایی دارد و نامداران بسیاریاز آن برخاسته اند، از جمله زال پدر رستم از پهلوانان و نیزابوسعید احمد بن محمد بن عبدالجلیلسجزی از دلاوران عرصه علم و دانش. سجزی که در نیمهاول قرن چهارم هجری در سیستانچشم به جهان گشود، به واسطه تولد در سجستان" سجزی "خوانده میشود. او در رساله" المدخل إلی علم الهندسه" بیان می کند: "در سیستانابزار عظیمو مهمیساخته ام
سَکِستان(سیستان)، سگز(سقز)،ساکسن، ساسان(ساس) بازتابهایی از قوم سکاست. در شاهنامه، «سام» و بازماندگانش نامدارترین خاندان سکایی در ایران هستند. . به یاد داریم که جهان پهلوان را به گونه «رستم سکزی» نیز میخواندند. از سکاها با این نامها یاد شده است: سائی، آشکوزایی، ساک، ساس، اسکیت و… میتوان «اشکش را در همین رده دانست
دیاکونف اقوام تور را سکایی(سیستانی) و سرزمین آنان را «ایران شرقی» دانسته
است